Obrót kryptowalutami staje się coraz powszechniejszą formą i narzędziem obrotu, a także osiągania zysków. Giełdy kryptowalut cieszą się szczególną popularnością wśród osób z branży IT, pracujących za granicą czy dysponujących wolnymi środkami na inwestycje. Kryptowaluty umożliwiają dokonywanie rozliczeń drogą elektroniczną bezpośrednio pomiędzy dokonującym płatności a odbiorcą bez pośrednictwa jakiegokolwiek podmiotu trzeciego. Wszelkie operacje dokonywane za pomocą kryptowalut polegają tylko i wyłącznie na dokonywaniu odpowiednich zapisów w systemach informatycznych i nie są związane z wydawaniem jakichkolwiek dokumentów lub innego rodzaju potwierdzeń o charakterze materialnym, co budzi problemy dokumentacyjne.
Jak kwalifikować wpływy z obrotu kryptowalut do przychodów? Co stanowi dokument potwierdzający poniesiony wydatek na zakup kryptowaluty? To pytania, które zadają sobie podatnicy, ale również organy podatkowe, bo temat jest nadal nowy dla fiskusa i nie do końca rozpoznany.
Od 2019 roku przychody uzyskane z obrotu kryptowalutami są rozliczane jako dochody z kapitałów pieniężnych, co oznacza, że są objęte 19% stawką podatku obliczonego od dochodu (przychody minus koszty), pomniejszonego o ewentualne koszty uzyskania przychodów poniesione w latach ubiegłych i nieodliczone w poprzednim roku podatkowym. Podatku od kryptowaluty nie trzeba płacić w trakcie roku – rozlicza się go dopiero na jego koniec, w deklaracji rocznej i płaci wyłącznie roczny podatek od całości rozliczeń. Oznacza to de facto, że jeśli podatnik w jednym miesiącu uzyskał dochód ze sprzedaży, a w kolejnym poniósł koszty wyższe niż przychód, to w ostatecznym rozrachunku kwoty te porównuje się w zeznaniu rocznym, a w deklaracji rocznej (PIT 38) płaci się podatek od różnicy ze wszystkich transakcji zawartych w ciągu roku. Nie ma ustalonej żadnej kwoty minimalnej wolnej od zapłaty podatku od takich transakcji.
A co z kosztami? Kosztami są wydatki które zostały poniesione na zakup kryptowalut. Co jest ważne, te koszty muszą być udokumentowane, ale jak skoro jak wskazano wyżej nie ma żadnego oficjalnego dokumentu potwierdzającego ich zakup? Jeżeli mówimy o dokumentowaniu, to tak naprawdę chodzi o wszelkie dokumenty potwierdzające dokonany zakup np. historię operacji. Z punktu widzenia kosztów uzyskania przychodu uznaje się także, że dokument w postaci zestawienia transakcji wygenerowanego z platformy internetowej wystarcza do wykazania, że podatnik poniósł koszty uzyskania przychodu z obrotu kryptowalutami. (m.in. wyrok NSA z 25.05.2021 r., II FSK 3796/18).
Kryptowalut nie można sumować z innymi przychodami lub dodawać do kosztów kwot związanych z innymi inwestycjami. Jeżeli więc z akcji mamy stratę, a z kryptowalut dochód to musimy zapłacić podatek od kryptowalut. W przypadku odwrotnym, gdy akcje dają zysk, a kryptowaluty stratę, to zapłacimy podatek od akcji.
Dodatkowo trzeba pamiętać, że do powyższego 19-proc. podatku może dojść 4 proc. daniny solidarnościowej. Warunkiem jest jednak łączny roczny dochód w wysokości co najmniej 1 mln zł. Powyżej tej kwoty płaci się dodatkowe 4 proc.
