Od 1 stycznia 2024 roku w Polsce będzie obowiązywała nowa opłata za jednorazowe produkty z tworzyw sztucznych. Wynika to z Ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 roku o zmianie ustawy dotyczącej obowiązków przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórych odpadów oraz o opłacie produktowej. Ustawa ta ma na celu wdrożenie do prawnego porządku postanowień dyrektywy Rady UE oraz Parlamentu Europejskiego 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w związku z zmniejszeniem wpływu produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Ma ona zachęcić konsumentów do korzystania z produktów wielokrotnego użytku i zmniejszyć ilość odpadów z tworzyw sztucznych.
Opłatę tę pobierać będą od konsumentów przedsiębiorcy, którzy obracają jednorazowymi opakowaniami wykonanymi z plastiku w codziennej działalności przedsiębiorstwa. Motywem zniechęcającym do ich użytkowania jest właśnie nowy podatek od plastiku.
Podatek od plastiku dotyczy głównie konsumentów, jednak przedsiębiorcy również muszą dbać o właściwy recykling. Przepisy narzucać będą również właściwy odzysk na określonym poziomie, który będzie określać rozporządzenie w sprawie obliczania poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych. Wymóg ten dotyczyć będzie przedsiębiorców, którzy w swojej działalności obracają towarami wytwarzanymi z tworzyw sztucznych.
Wejście w życie daniny spowoduje, że płacić ją będziemy nabywając produkty po wyższej cenie, niż dotychczas. Jednakże podatek ten zapłacimy nie tylko za użycie jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych, wprowadzenie podatku podniesie ceny ogółem, z racji tego, że zmiany dotyczą całego procesu rozporządzania odpadami z tworzyw sztucznych.
Przedsiębiorcy mają zrezygnować z użytku towarów jednorazowego użytku wykonanych z tworzyw sztucznych, jak: słomki, sztućce, patyczki higieniczne, talerze, czy pojemniki na żywność. Za złamanie tych przepisów grożą kary pieniężne w wysokości od 10 tys. do nawet 500 tys. zł. Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej uwzględniony zostanie stopień szkodliwości naruszenia, rodzaj, zakres oraz okres trwania naruszenia.
Każdego roku przedsiębiorca będzie zobligowany do osiągnięcia minimalnego poziomu zebranych odpadów z tworzyw sztucznych do celów recyklingu. Również w tym przypadku koszty dotkną konsumentów. Jednak jeśli przedsiębiorca nie zapewni minimalnego poziomu recyklingu, wtedy zobligowany będzie do wniesienia opłaty produktowej, której wysokość stanowi iloczyn stawki opłaty produktowej opublikowanej we wspomnianym wcześniej rozporządzeniu oraz różnica pomiędzy wymaganym, a osiągniętym poziomem recyklingu, odpowiednio przeliczonej na wielkość wyrażoną w masie tych produktów.
Na początku będzie trzeba płacić 20-25 groszy za jednorazowy wyrób plastikowy, kwota ta będzie się różnić w zależności od wielkości wyrobu. Stawki, tego podatku rosnąć mogą w latach kolejnych, jednak nie przedstawiono oficjalnego harmonogramu opłat, ani wzrostu tego podatku.
